LAMARI YA LALACE: Dala na neman maida darajar Naira daidai da soson wanke-wanke a duniya

A ranar Litinin Naira ta yi ragargajewar da ba ta taɓa yi ba a tarihin kasuwar ‘yan canji, inda sai da dala ɗaya tal ta kai daidai da Naira 550.

Fiye da kwanaki 20 kenan a kullum sai farashin Dalar Amurka ya tashi, shi kuma farashin Naira a kullum sai faɗuwa ya ke yi warwas a ƙasa.

Shafin bayanan hada-hadar ‘yan canji na Legas, mai suna abokiFX.com, ya nuna cewa farashin Naira ya ƙara ragargajewa da Naira 5, idan aka kwatanta yadda a ranar Juma’a aka sayar da dala 1 Naira 545. Yanzu kuma a ranar Litinin har ta kai 550.

A ranar Litinin da safe dai Naira 545 aka sayar da Dalar Amirka 1. Kafin rana ta take tsaka kuma har ta kai naira 549. Amma lokacin da aka tashi kasuwa da yamma, har dala ta kai Naira 550.

Ba a san yadda za ta kwaranye a yau Talata ba.

Ranar Asabar Premium Times ta buga labari cewa a ranar Juma’a Dalar Amurka na neman maida naira daraja ɗaya da karan taba sigari.

Naira na ci gaba da taɓarbarewa a kasuwar hada-hadar ‘yan canji, inda a ranar Alhamis ta jiya sai da dala ɗaya ta kai daidai da Naira 540.

Bincike da kuma bayanan musayar kuɗi a shafin abokiFX.com ya tabbatar da cewa an tashi kasuwar ‘yan canji da yammacin Alhamis dala ɗaya na daidai da Naira 540, tsadar da ba ta taɓa yin irin ta a baya ba.

Kusan watanni biyu kenan a kullum sai farashin dala ya ƙaru, darajar Naira kuma na durƙushewa.

A ranar Litinin sai da Dala 1 ta koma daidai da Naira 532.

Babban Bankin Najeriya (CBN) da Majalisar Tattalin Arzikin Najeriya sun kasa hana Naira taɓarɓarewa da sakwarkwacewar daraja da ta ke fuskanta a kasuwar ‘yan canji.

A ranar Litinin lalacewar darajar Naira ta kai ga ana sayar da Dala 1 Naira 532, zubewar darajar da naira ɗin ba ta taɓa yin irin haka ba, sai a ranar Litinin.

Naira ta ƙara durƙushewa a ranar Litinin zuwa 532 duk Dala 1, bayan da aka sayar da Dala 1 Naira 530 a ranakun Alhamis da Juma’a.

Tun a wancan makon wannan jarida ta buga rahoton yadda Dala ta yi wa Naira wanka da ruwan kwata a kasuwar ‘yan canji.

A yammacin ranar Labara an tashi kasuwar ‘yan canji bayan Dalar Amurka ta yi wa naira wanka da ruwan kwata.

A kasuwar bankuna a farashin gwamnati ma naira ta ci dukan tsiya bayan a ranar Talata ta fito ta na dukan ƙirji da kirari.

An tashi kasuwar ‘yan canji a ranar Laraba Dala 1 na daidai da naira 528, farashin da ba ta taɓa kaiwa ba.

Shugaba Muhammadu Buhari ya samu naira ta na daidai da Dala 1 naira 220, kuma dama kafin hawan sa mulki, ya yi alƙawarin zai daidaita naira daidai da Dalar Amurka.

A ranar Talata kuma an sayar da Dala kan naira 526.

Wannan tashin gwauron zabo da dala ke yi ya faru ne sakamakon ƙarancin ta a kasuwa.

Shi kuma ƙarancin ya faru ne sakamakon haramta sayar wa ‘yan canji, wato ‘Bureau de Change’ Dala kai tsaye da CBN ya daina yi.

Cikin wannan makon ne kuma CBN ya umarci bankunan kasuwanci su fallasa sunaye da lambar BVN ɗin duk wani wanda ya yi harƙalla da harigidon sayen dala ta makauniyar hanya a hannun su.

Tuni dai ake ɗora laifin karyewar darajar Naira ga Babban Bankin Najeriya (CBN), saboda ya fito da tsare-tsaren rage yawan Dala a hannun ‘yan canji, alhalin kuma ya kasa fito da matakan hana naira ci gaba da yin faɗuwar ‘yan bori.

Sagegeduwar CBN: Musabbabin Zubewar Darajar Naira:

Darajar naira ta ƙara zubewa bayan Bankin CBN ya hana sayar wa ‘yan canji kuɗaɗen ƙasashen waje.

Darajar naira a kssuwar tsaye ta ‘yan canji ta ƙara yin warsas a ranar da Babban Bankin Najeriya, CBN ya bada sanarwar daina sayar wa ‘yan canji dala da sauran kuɗaɗen ƙasashen waje.

A yanzu dalar Amurka ɗaya daidai ta ke da naira 505 a kasuwar ‘yan canji, kamar yadda shafin yanar gizon bayanan canji a Lagos, mai suna abokiFX.com ya nuna a yammacin ranar Talata.

CBN ya bada dalilai da yawa da ya sa ya daina sayar wa ‘yan canji kuɗaɗen ƙasashen waje, ciki har da zargin ana bi ta hannun su ana harƙallar karkatar da kuɗaɗe, lamarin da ke ƙara tauye tattalin arzikin ƙasa.

Bankin CBN ya daina sayar wa ‘yan canji kuɗaɗen ƙasashen waje, a ƙoƙarin da ya ce ya ke yi domin daidaita darajar naira da ta tattalin arzikin ƙasar nan.

Babban Bankin Najeriya CBN ya bada sanarwar daina sayar wa ‘yan canji kuɗaɗen waje kai-tsaye.

Shugaban Bankin CBN, Godwin Emefiele ne ys sanar da haka a ranar Talata a Abuja, bayan taron kwanaki biyu da Majalisar Tasarifin Tsare-tsaren Kuɗaɗe ta CBN ta gunadar.

Emefiele ya ce daga yau CBN zai riƙa sayar da dala d sauran kuɗaɗen waje ga bankunan kasuwanci kaɗai, ba ga ‘yan canji ba.

“Kuma CBN daga yau babu ruwan sa da shiga sha’anin yi wa kamfanonin ‘yan canji rajista.”

Ya ce wannan tsari da su ka ɗauka zai taimaka ƙwarai wajen ƙara wa naira ƙarfi da daraja a gaban idon kuɗaɗen ƙasashen waje.

CBN ya ce ya lura ana amfani da ‘yan canji ana karkatar da kuɗaɗen da ya kamata a ce an zuba su ne a jarin bunƙasa kasuwanci da tattalin arzikin cikin gida.

Daga nan sai ya ce duk mai son kuɗaɗen waje ya je wurin bankunan kasuwanci ya riƙa saye.

Sannan ya gargaɗi bankuna cewa duk wanda ya haɗa baki da ‘yan canji, za a yi masa hukuncin da sai ya yi da-na-sani.

Ya kuma gargaɗi ƙungiyoyin ƙasashen ƙetare waɗanda ya zarga da karkatar da kuɗaɗe ta hannun ‘yan canji, cewa su daina. Duk wanda aka kama, za a kai rahoton sa a gwamnatin ƙasar su.

PREMIUM ta buga labarin yadda wani masanin hada-hadar kuɗaɗe ya roƙi Bankin CBN ya rataya wa naira layar laƙanin hana ta firgita idan ta yi ido-biyu da dala a kasuwannin hada-hada.

Wani masanin ƙabali da ba’adin harkokin kuɗaɗe, Okechukwu Unegbu, ya roƙi Babban Bankin Najeriya (CBN) ya lalubo hanyoyin da zai saisaita tsadar kayan abincin da kayan masarufi ta hanyar dakatar da yawan farfaɗiya da faɗuwar ‘yan bori da naira ke yi a kasuwannin hada-hada na ciki da wajen ƙasar nan.

Okechukwu ya ce tsadar kayayyaki na ƙara tsananta cikin ƙasa, saboda darajar naira na ci gaba da taɓarɓarewa, sannan kuma a waje ko cikin gida duk inda naira ta yi ido-biyu da dala, sai ta fara karkarwa ta na firgita.

Okechukwu wanda shi ne tsohon Shugaban Ƙungiyar Mashahuran Masana Harkokin Kuɗaɗe na Cibiyar CIBN ta Najeriya, ya bada wannan shawara ce a ranar Lahadi, a wata tattaunawa da manema labarai a Abuja.

Ya ƙara da cewa yawan karyewar darajar naira da ake fuskanta abin damuwa ne, domin yanzu akwai wasu sinadarai da su ka kamata a yi amfani da su, wajen ƙara wa naira ƙarfi ta daina yawan firgita ko faduwar-‘yan-bori.

“Ya kamata Kwamitin Tsare-tsaren Ka’idojin Hada-hadar Kuɗaɗe na CBN ya yi nazarin shingayen da za a gindaya wa naira, matsayin kan iyakar da za a hana ta tsallakewa, kamar yadda bankin ya yi sau shida a baya.

“Har yanzu tsadar rayuwa da tsadar kayayyaki na hauhawa a Najeriya. Ƙuɗaɗen ruwan da bankuna ke bayarwa kuma sai hawa-da-sauka su ke yi. Sannan kasuwar canjin kuɗaɗen waje kuwa a nan ne aka fi yi wa naira laga-laga ko da kallo ta je, ballantana ta je cin kasuwar.

“Yanzu kusan naira 500 ce daidai da dala 1. A Najeriya idan ka na da naira 500, za ka iya cin abinci garau-garau har a jefa maka ‘yar tsokar nama. To inda tsiyar ta ke, idan ka je Amurka a can dala 1 babu abin da za ta yi maka.”

A ƙarshe ya bada shawarar cewa a yanzu da farashin ɗanyen mai ya yi sama a kasuwar duniya, ya kamata Kwamitin MPC na Bankin CBN ya bijiro da tsarin da zai samar da ayyukan yi sosai a ƙasar nan.